این مقاله به معرفی و ارزیابی معجم های موضوعی قرآن می پردازد. نویسنده نخست از ضرورت معجم موضوعی سخن گفته سپس اهداف معجم نویسی موضوعی را مطرح می کند. آنگاه پیشینه معجم های موضوعی را به صورت فشرده بررسی می کند و سپس معجم ها و فرهنگ های موضوعی قرآن را که به زبان عربی و فارسی منتشر شده است به صورت جداگانه بررسی و ارزیابی کرده نقاط قوت و ضعف آنها را بیان می کند و در پایان به ارزیابی «فرهنگ قرآن» فراه...

چکیده فرهنگ احسان از موضوعاتی است که هم شناخت ابعاد آن و هم راه های تحقق آن از نیازهای ضروری بشر است. هیچ جامعه ای بدون فهم و گسترش این فرهنگ به تعالی نمی رسد. ضرورت امروز و فردای جوامع بشری نهادینه کردن فرهنگ احسان است. آموزه های قرآن و عترت که ناظر به تعالی فرد و جامعه بوده، درصدد گسترش این فرهنگ در تمام زوایای زندگی مردم است. لذا پرسش اصلی این است که ابعاد انسان ساز فرهنگ احسان از دیدگاه قر...

جاودانگی و جامعیت قرآن به مفهوم فرازمانی و فرامکانی بودن و عدم تأثیرپذیری آن از فرهنگ زمانه اثبات گردیده است. آیات من بلغ، بعثت، عزّت و آیاتی که از پایداری و جهان شمولی بشارت ها و بیم ها و پیام های قرآن و پیراستگی قرآن از هر گونه اختلاف و کاستی سخن می گویند، دلایل قرآنی این مدعا هستند. روایات رسیده در باب تازه بودن قرآن در همه زمانها، لزوم مراجعه به قرآن، عرضه احادیث بر قرآن و حدیث ثقلین مستندات...

نگاه علمی و فرهنگی به قرآن کریم به عنوان دیدگاهی والا و متأثر از فرهنگ ناب اسلامی، راهکار ارزنده ای است که با اعطای بینش و نگرشی دینی به مفسران و قرآن پژوهان، برآن است تا زوایای گوناگون کتاب وحی الهی را بر تمامی ره پویان فرهنگ و معارف اسلامی آشکار نماید . آنچه در این جستار بدان پرداخته خواهد شد، بررسی آیات شریفه ای از قرآن کریم است که سوگندهای خداوند به بخش های مختلف زمان را در بر می گیرد. هدف ...

چکیده: فرهنگ به معنای اخصّ آن مشتمل بر نظام اعتقادات، ارزش ها، اخلاقیات و رفتارها بوده و منبعث از وحی و جهت دهنده و محتوا بخش نظام ها و بخش های جامعه است. و تحقق آرمان ها و اهداف جامعه اسلامی مستلزم تأمین کارکرد های فرهنگی آن است . لذا در این پایان نامه روش شناسی فرهنگ سازی بر پایه ی قرآن کریم و سیره ی حضرت محمد صلی الله علیه و آله مورد توجه قرار گرفت و از روش اسنادی و تاریخی در تحقیق استفاده ...

اهمیّت این تحقیق، از آن روست که یکی از مبادی شناخت و سنجش فرهنگ سیاسی قرآن به شمار می‏رود. در نظر حجه‏الاسلام والمسلمین کورانی، اصطلاح سیاسی در قرآن کریم، کلمه یا عبارتی است که بُعد سیاسی در آن غالب یا آشکار باشد. بنابراین واژه‏های «ابرار و فجّار» اصطلاح سیاسی نیستند، امّا «اصحاب الیمین» و «اصحاب الشمال» سیاسی است. در پژوهش حاضر، بعد از بیان روش تحقیق در فرهنگ و اصطلاحات سیاسی قرآن، چند اصطلاح با ت...

هدف نوشتار ذیل بررسی این مسأله است که واژگان بسیط قرآن در چه نوع معنایی استعمال شده است و با چه روشی می توان معنای مقصود آنها را باز یافت؟ در این مقاله با اشاره به سه نوع حقیقت لغوی، عرفی و شرعی و تحلیل مفاد وضع به ویژه از منظر اصولیان شیعه و بیان نقش بافت سخن و فرهنگ قرآن در ترسیم معنای واژه های آن، مفردات قرآن در سه گروه مفهوم لغوی، معنای عرفی و معنای خاص قرآنی دسته بندی می شود و آنگاه پی جوی...

مصرف، امروزه اساسی ترین مولفه ی سبک زندگی به شمار می آید، از این رو فرهنگ سازی در جهت مصرف صحیح و متناسب با رویکرد اسلامی، یکی از اصلی ترین کارهایی است که در جامعه ی ما باید انجام گیرد تا خانواده، مرحله ی گذار از سنت به مدرنیته را با کمترین آسیب طی نماید. در این پایان نامه نقش زنان به عنوان یکی از ارکان خانوداه، در نقش مادری و همسری، مورد توجه قرار گرفته است. توصیف این نقش با التفات به جایگاه ...

اصلاح فرهنگ موجود و تلاش برای ایجاد فرهنگ مطلوب لازمة هر گونه برنامه تحوّل آفرین برای رشد بشر است و یکی از مهم ترین گام ها در این زمینه بکارگیری منابع مناسب برای تأثیر در فرهنگ می باشد. این پژوهش با روش تحلیلی ـ استنباطی جهت استنباط از قرآن کریم و با مطالعة کتابخانه ای جهت بهره گیری از دیدگاه های برخی از صاحب نظران در زمینة فرهنگ و مفسّران قرآن کریم به گونه شناسی منابع فرهنگ مطلوب از دیدگاه این ک...

گزارش تأثیر قرآن به عنوان یک فرهنگ، بر زبان و ادب پارسی است. زبان تأثیر زیادی بر ادبیات دارد و با دگرگونی زبان و فرهنگ، ادبیات نیز دگرگون می گردد. جامعه و فرهنگ در ساخت یک متن ادبی تأثیر گذارند به گونه ای که یک متن ادبی بدون شناخت جامعه و فرهنگی که متن در آن شکل گرفته امکان پذیر نیست چنان آشناست که شناخت یک فرهنگ نیز از طریق ادبیات امکان پذیر می گردد. زبان نیز بر فرهنگ تأثیر ژرفی می نهد. هنگامی...